Bugün sizlere Post Doktora Nedir? Post Doktora Bursları nelerdir? bu soruların yanıtını vermeye çalışacağız.
Çünkü Postdoktora ile doktoradan sonra akademisyenliğe geçiş için Post Doktora ile daha avantajlı duruma gelebilirsiniz. Post Doktora programları genellikle Türkiye akademisinde fazla tercih edilmeyen bir gelenek olsa da doktora mezunu bir araştırmacının alanında yetkinlik kazanması için önemli bir program.
Biz de Post doktora programı nedir sorusundan başlayarak, post doktora şartları, post doktora ilanları, YÖK Doktora sonrası araştırma bursu gibi birkaç önemli hususa deyinmek için bu yazıyı yazdık.
Post-Doktora Nedir?
Post Doktora programı ülkemizdeki adıyla doktora sonrası araştırmacı, doktorası bitmiş araştırmacının doçentliğe başvurmadan önce doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştığı, başvurduğu programdır. Post Doktora programı sayesinde araştırmacı hem araştırmasını ve kendini geliştirir hem de öğretim üyesi olmadan önce deneyim kazanarak geçiş sürecini kolaylaştırır. Post Doktora programı araştırmacının araştırma konusunu ya da diğer konuları daha derinlemesine öğrenmesini ve teknik altyapısını güçlendirmesini sağlamaktadır. Ayrıca önemli ve köklü üniversiteleerde ünvanların hakedilmesi için gerçekleştirilmesi gereken çalışmalar, edinilmesi gereken yetkinlikler var. Ve bunları kazanmanın en önemli ve birinci yolu olarak da doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmak görülmektedir.
Doktora sonrası araştırma programı, araştırmacının bağımsız ve yetkin bilim insanı olmasını amaçlayan bir yapıdadır.. Post Doktora programını yapan kişilere Post Doctoral Researcher denilmektedir. Yurtdışında ve Türkiye’de mevcut post doktora programları vardır.
Post Doktora Nasıl Yapılır?
Post doktora programındaki araştırma konunuz doktora konunuz olmak zorunda değildir. Farklı bir konu üzerine çalışabilir ya da doktora araştırma konunuzu farklı alanlarla geliştirebilirsiniz. Post Doktora programı doktora eğitimini tamamladıktan sonra 1-3 yıl arasında sürmektedir. En fazla 2 kere yapabilirsiniz. Post doktora süresince bir araştırma ekibinin içinde ya da araştırma projesinin başında olursunuz. Bu projeleri laboratuvar, üniversiteler ya da devlet kurumlarında yürütebilirsiniz.
Yurt dışında Post Doktora Yapmak (Postdoc)
Post doktora programı yapmak isteyen kişilere tavsiye edebileceğimiz en önemli husus yurt dışında bir programa dahil olmalarıdır. Çünkü doktora eğitimini geride bıraktıktan sonra yurt dışında bir programa dahil olmak sizi rutininizin dışında bir tempoya sokacaktır.
Yurt dışı post doktora programına başladıktan sonra farklı bakış açıları kazanacak ve farklı deneyimler elde edeceksiniz. Başka bir kültür ve çalışma alanı deneyimlemek çalışma hayatına adım atmadan önce ufkunuzu genişletecektir.
Yurt dışında doktora sonrası araştırma programına genel olarak Post Doc Positions denilmektedir. Yurt dışında araştırma yapacağınız 1 yıl bile iyi bir network elde etmenizi sağlayabilir. Yurt dışında araştırma yapabilmek için belli burs programlarından yararlanmanız gerekmektedir. Bunlar;
- TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Burs Programı
- Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursu Programı
Türkiye’de Post Doktora Yapmak
Türkiye’de doktora sonrası araştırma programına katılmak için doktora eğitimini tamamlamış olmak, haricinde diş hekimliği ya da tıpta uzmanlığını tamamlamış olmak gerekmektedir. Bu gerekçeleri yerine getiren herkes post doktora programına başvuruda bulunabilirler. Öyleyse Türkiye’de post doktora programına başlamak için nelere dikkat etmeliyiz inceleyelim;
- Doktora eğitimini tamamladıktan sonra geçen süre miktarına (Programlar arasında farklılık gösterir. 5 yıl içinde ya da 10 yıl içinde başvurmuş olmak gerekmektedir.)
- Doktora eğitimini aldığınız üniversite dışında bir üniversitede, kurumda ya da laboratuvarda çalışmanız istenebilir.
Post Doktora Bursları
Alanlarında yetkin bir çalışma hazırlayabilmek araştırmacıların maddi imkanlara sahip olmaları gerekmektedir. Doktora sonrası araştırma yapmak isteyen her araştırmacı ve akademisyen adayı çalışmaları için burs ve araştırma fonlarına ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden çeşitli burs programlarına başvuruda bulunurlar. Aşağıda yararlanabileceğiniz doktora sonrası araştırma bursu programlarını sizler için sıraladık;
TÜBİTAK
TÜBİTAK, 2219 Yurt dışı doktora sonrası araştırma burs programı ve 2218 Yurt içi doktora sonrası araştırma burs programı olmak üzere bu programda iki farklı burs vermektedir.
2218 Yurt İçi Araştırma Bursu
Türkiye’de post doktora yapmak isteyen akademisyen adaylarının başvuracakları burs programıdır. Sağlık Bilimleri, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Teknik Bilimler, Temel Bilimler ve Tarımsal Bilimler alanlarında destek vermektedirler.
TÜBİTAK 2218 Yurt içi Araştırma bursunun destek süresi en az 6 ay en fazla 24 aydır. Bu süre araştırmacıya, TÜBİTAK tarafından onaylanan süre miktarınca verilir. TÜBİTAK araştırma bursunu 6 farklı destek çeşidinde verir. Burs desteğinin miktarı her yıl değişmekte oluğ yaklaşık tam burs 10.000 TL, Kısmi burs 2.925 TL’dir. Araştırma Desteği ve Danışmanlık ücreti gibi destekleri vardır. Detaylı bilgiye sahip olmak için TÜBİTAK sitesine göz atabilirsiniz.
Bu programa başvurmak için bazı şartları yerine getirmek gerekmektedir. Bunlar;
- Türkiye’de bulunan bir üniversiteden davet mektubu almak
- Doktora eğitimini tamamladığınız üniversite dışında bir ilde ki üniversitede, farklı bir danışmanla birlikte çalışmak
- Çalıştığınız kurumun dışında farklı bir kurumda çalışmak gerekmektedir.
2218 Yurt İçi Araştırma Bursu için gerekli form ve evrakları detaylı incelemek için TIKLAYINIZ!
2219 Yurt Dışı Araştırma Bursu
Bu program Doğa Bilimleri, Mühendislik ve Teknoloji, Tarımsal Bilimler, Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler alanlarında doktora eğitimini tamamlamış ya da uzmanlığını almış kişileri destekler.
2219 Burs Programına bir yıl içinde iki dönem başvuru yapabilirsiniz. En fazla 12 ay burs desteği sağlanır. Burs miktarı BİDEB tarafından, bursiyerin gideceği ülke ve yaşam şartlarına göre aylık miktar olarak belirlenir. En fazla aylık burs miktarı 1800 Amerikan Doları olarak belirlenmiştir. Araştırma bursuna başvurmak için gereken şartlar;
- Kamu veya özel sektörde çalışmak
- Doktora veya tıpta uzmanlık derecesini almış olmak
- Araştırmanın yürütüleceği üniversiteden davet mektubu almak
- Bu programdan son 3 yıl içinde yararlanmamış olmak.
2219 Yurt Dışı Araştırma Bursu için gerekli form ve evrakları detaylı incelemek için TIKLAYINIZ!
TÜBA
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) post doktora yapacak araştırmacılara burs desteği sağlayan kurumlardan birisidir. Araştırma destek süresi 2 yıldır. Bu süre içerisinde en fazla 1 yıl kadar bölümü yurt dışında geri kalan süre yurt içinde olacak şekilde ya da tamamı yurt içinde olacak şekilde değerlendirilir.
- Yurt dışında veya yurt içinde doktorasını tamamlamış, tıpta uzmanlık eğitimini son iki yılda tamamlamış ya da başvurunun yapıldığı dönemde tamamlamak üzere olan araştırmacılara destek sağlamaktadır.
- TÜBA burs desteği sağlamak için, araştırmacının doktorasını yaptığı üniversite dışında bir üniversitede araştırmasını yürütmesini ister.
TÜBA Doktora Sonrası Araştırma Bursu Detayları İçin Tıklayın!
FULBRIGHT
Fulbright destek bursu Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) araştırma yapmak isteyen doktorasını tamamlamış akademisyen adayları veya araştırmacılara verilen burstur. Fulbright destek bursu, iki ülke akademisyenleri arasında network sağlamak ve bilimsel etkileşimi sağlamaktadır. Genellikle iklim değişikliği uzmanlığı alanında çalışma yapan araştırmacıları desteklemektedir. Araştırma destek süresi 1 yıldır. Peki Fulbright doktora sonrası araştırma bursu neleri kapsamaktadır?
- ABD’de burs süresince yaşam masrafları
- Sağlık sigortası
- Yol masrafları
Fulbright doktora sonrası başvuru programı için her destek bursunda olduğu gibi bazı şartlar istenmektedir. Bunlar;
- Doktora eğitimini tamamlamış olmak
- ABD’deki üniversitelerde bilimsel araştırma yapmaya yetecek derecede İngilizce yetkinliği
- Araştırma önerisi tasarlamak
Her alan için farklı varyasyonlar mevcuttur. Fulbright doktora sonrası araştırma bursu detaylı incelemek için TIKLAYINIZ!
MSCA Doktora Sonrası Bursları (Postdoctoral Fellowships – PF)
MSCA programı, Marie S. Curie alanının programlarından birisidir. Avrupa komisyonu tarafından yeni bir proje çağrısı yayınlanmadan önce projelerin düzeyinin artması ve daha kapsamlı hale gelmesi için maddi destek sunulmaktadır. MSCA doktora sonrası bursu, doktorasını tamamlamış araştırmacılara disiplinlerarası ve uluslararası etkileşimle daha nitelikli projeler hazırlamalarını ve yaratıcı taraflarını geliştirmelerini amaçlar.
Bu program akademik olmayan alanlarda da araştırmacıya çalışma imkanı sunmaktadır. Bursların süresi en az 12 ay, en fazla 24 aydır. MSCA doktora sonrası bursu başvuru şartlarını incelediğimizde;
- Avrupa’da ya da Avrupa ile ilişkili olmayan bir üçüncü ülke de kullanılabilir.
- Proje öneri tasarısı hazırlamak gerekir.
- Doktorasını tamamlamış araştırmacıların en fazla 8 yıl araştırma deneyimine erişmeleri gerekmektedir.
MSCA Doktora Sonrası Bursları ile ilgili detaylar için TIKLAYINIZ!
Post Doktora İlanları
Post doktora, Türkiye’de revaçta olan bir program olmadığı için haliyle kadro ilanlarına ulaşmakta pek kolay değil. Bizde sizler için Türkiye ve yurt dışında post doktora kadro ilanlarına ulaşabileceğiniz siteleri araştırdık. Bunlar;
